สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี
“พระมารดาแห่งการทันตแพทย์ ไทย”

สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ทรงห่วงใยและให้ความสำคัญต่อทันตสาธารณสุขของประชาชนชาวไทย โดยเฉพาะพื้นที่ห่างไกลและด้อยโอกาส  ด้วยพระราชปณิธานอันแน่วแน่ที่จะแก้ปัญหาสุขภาพช่องปากและคุณภาพชีวิตให้ดีขึ้น

ซึ่งประชาชนที่ด้อยโอกาสอยู่ชนบทแร้นแค้นขัดสนทุกด้าน  แม้ยาแก้ปวดหัวตัวร้อนสักเม็ดยังหาได้ยาก  การถอนฟันยิ่งเป็นเรื่องสุดวิสัย ด้วยเหตุนี้หน่วยแพทย์อาสาสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี จึงต้องมีทันตแพทย์ร่วมอยู่ด้วยนอกจากนี้พระองค์ทรงเล็งเห็นว่าทันตสุขภาพที่ดีนั้นเป็นสิ่งสำคัญในการพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชน  โดยได้ทรงพระราชกรณียกิจนี้อย่างต่อเนื่องยาวนาน 

ในวโรกาสครบรอบ 100 ปี 
วันคล้ายวันพระราชสมภพของสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี 

คณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ เห็นสมควรจัดตั้งกองทุน เพื่อเฉลิมพระเกียรติและเป็นอนุสรณ์สำนึกในพระมหากรุณาธิคุณของสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อสนับสนุนส่งเสริมการดำเนินงานด้านทันตสาธารณสุขและการบริการทันตกรรมแก่ผู้ด้อยโอกาส นอกจากนี้ยังสนับสนุนส่งเสริมให้คณาจารย์และบุคลากรของคณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์  ไปศึกษาฝึกอบรม ดูงาน และวิจัยเพื่อนำความรู้และประสบการณ์มาประยุกต์ใช้ในการดำเนินงานด้านทันตสาธารณสุขให้ก้าวหน้าต่อไป

เมื่อวันที่ 26 กันยายน พ.ศ.2543  คณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์  ได้รับพระมหากรุณาธิคุณอย่างล้นพ้นจาก สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์  ซึ่งทรงมีพระราชานุญาตให้ใช้ชื่อว่า

“กองทุนเฉลิมพระเกียรติ 100 ปี สมเด็จย่า” 

รวมทั้งทรงรับเป็นองค์อุปถัมภ์ พร้อมทั้งเสด็จเป็นประธานในพิธีเปิดกองทุน ณ คณะทันแพทยศาสตร์  มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์  เมื่อวันที่ 13 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2545  ซึ่งในพิธีเปิดกองทุนดังกล่าว พระองค์ท่านได้ประทานพระอนุญาตให้คณะกรรมการบริหารกองทุนและผู้มีจิตศรัทธาบริจาคเงินสมทบกองทุนเข้าเฝ้าฯ พร้อมทั้งประทานถ้วยรางวัลพระราชทานสำหรับการแข่งขันเปตองการกุศลฯ  เพื่อจัดหาเงินสมทบกองทุน

เมื่อสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์  เสด็จสู่สวรรคาลัย  สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี  ทรงรับเป็นองค์อุปถัมภ์กองทุน เมื่อวันที่ 26 พฤศจิกายน พ.ศ.2551 เป็นต้นมา

สำหรับการดำเนินงานของกองทุนเป็นไปตามระเบียบมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ว่าด้วยกองทุนเฉลิมพระเกียรติ 100 ปี สมเด็จย่า  คณะทันตแพทยศาสตร์  มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์  โดยมีคณะกรรมการบริหารกองทุนรับภาระหน้าที่โดยกุศลเจตนา  ไม่มีค่าตอบแทนใดๆ พร้อมทั้งรายงานผลการดำเนินงานให้องค์อุปถัมภ์กองทุน  และมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ทราบปีละครั้ง